BİLİNÇLİ ALIŞVERİŞTE TEMEL İLKELER
Bilinçli Alışveriş: Daha iyi bir yaşam için ihtiyaç duyulan yüksek kalitedeki mal ve hizmetleri düşük fiyata satın alarak,para,zaman,enerji v.b. kaynaklardan üst düzeyde yarar sağlamaktır.
Bilinçli Alışveriş;
Olmak üzere 3 aşamada gerçekleştirilen ekonomik bir faaliyettir.
Alışverişin Planlanmasında İzlenmesi Gereken Adımlar:
1-İstek ve ihtiyaçların seçimi, alışverişin planlanmasında ilk adımdır ve çok önemlidir. Çünkü kaynaklar kıt, ihtiyaçlar ise sonsuzdur. Sınırlı kaynaklarla sonsuz ihtiyaçlar arasında bir denge kurabilmek için ihtiyaçlar arasından bir seçim yapmak zorunluluğu vardır.
2-Alışverişin planlanması aşamasında iyi organize edilmiş ön bilgiye ihtiyaç vardır. Böylece satın alınacak malın kullanım yerine göre hangi kalitenin uygun olduğu, piyasadaki çeşitler, kullanım ve bakım özellikleri hakkında alış verişten önce bilgi edinilebilir.
3-Alışverişin planlanmasında ihtiyaçların karşılanması amacıyla kullanılacak gelir ve diğer kaynakların miktarının belirlenmesi ve planlanması gerekir.
4-Sahip olunan gelirin nasıl harcanacağının planlanması gerekir. Ancak alışverişte bilgi, davranış ve zaman da para kadar önemli birer unsurdur. Bu nedenle satın alınacak malların kalitesi,fiyatı, ne zaman alınırsa uygun olacağı hakkında bilgi edinirseniz ve dikkatli olursanız alışveriş sonucu daha memnuniyet verici olur.
5-Alışveriş için en uygun zamanı belirleyiniz. Eğer mümkünse alışverişi çarşı ve dükkanların tenha olduğu gün ve saatlerde yapınız.
6-Planlama aşamasında mutlaka bir alışveriş listesi hazırlayınız. Alışveriş listesi neyin ne miktarda satın alınacağını gösterir. Böylece unutmayı ve plan dışı satın almayı önler ve zamandan tasarruf sağlar.
Alışverişin Yapılması Sırasında İzlenmesi Gereken Adımlar:
1-Alışverişe mutlaka alışveriş listesiyle çıkınız.
2-Malın fiyat ve kalitesini değişik yerlerden araştırmadan satın almayınız.
3-Alınması planlanan mallar ve miktarlar dışında alışveriş yapmayınız.
4-Satın alınacak mallardan beklenen yarar ve hizmeti daima akılda tutunuz.
5-Fiyatı uygun olan mallar arasında; garanti belgesi, bilgi veren etiketi veya standarda(TSE) uygunluk markası olanı tercih ediniz.
6-Satın alınacak malın çeşidine göre kullanım ve bakım özelliklerini öğreniniz.
7-Alışverişi tekrar tekrar geri dönmeler olmayacak, ağır maddeler en son alınacak şekilde yapınız.
8-Satıcının ve birlikte alışverişe çıkılan kişiler varsa bunların sözlerini temkinle karşılayınız ve plana sadık kalmaya çalışınız.
9-Tartı ve ölçü araçlarını doğru kullanılmasına dikkat ediniz.
10-Alışveriş için makul ölçülerde kalite ve çeşitte mal bulunduran, etiketleri ve malların teşhir şekli alışverişe yardımcı olan mağazaları seçiniz.
11-Plan dışı harcama yapmamak için alışverişe yorgun ve aç çıkmayınız.
12-Listelerdeki malları aldıkça çiziniz.
Yapılan Alışverişin Değerlendirilmesi Aşamasında Daha Sonraki Alışverişlerden Sağlanacak Yararı Artırmak İçin Tüketici Kendine Bazı Sorular Sorarak Gerçekçi Bir Değerlendirme Yapmalıdır.
Değerlendirmede Yer Alacak Sorular :
1. Satın alınan mal yada hizmete gerçekten ihtiyaç var mıydı?
2. Tasarlanan amaca hizmet etti mi?
3. İhtiyaç ve istekler yeterli ölçüde tatmin edildi mi?
4. İhtiyaca uygun kalite seçilebildi mi?
5. Malın satın alınmasında kullanılabilecek tüm bilgilerden yararlanıldı mı?
6. Satın alınan malın kullanımı ve bakımı istenen şekilde gerçekleşebiliyor mu?
7. Kişisel ve piyasa imkanları göz önüne alınarak alışveriş için en uygun zaman seçilebildi mi?
Eğer belirtilen bu soruların cevabı “EVET” ise alışverişi en uygun biçimde gerçekleştirmişsiniz demektir.
Alışveriş sırasında bir sorunla karşılaşmanız durumunda aşağıdaki kurumlara başvurabilirsiniz.
1. Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri: 80 il merkezinde Sanayi ve Ticaret İl Müdürlükleri ve ilçelerde kaymakamlıklar bünyesinde faaliyettedir.
2. İllerde Sanayi ve Ticaret Müdürlükleri
3. T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü.
4. Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli Asliye Hukuk veya Ticaret Mahkemeleri
5. Tüketicinin korunmasına yönelik faaliyet gösteren dernek veya vakıflar.